Sieradz (1796)

Tytuł: Situations Plan von der Stadt Siradz und wo daselbst nach Lit: A: un[d] grosses Konigl: Getraide Friedens Magazin erbaut 

werden kann

Rok:1796

Język: Niemiecki

Autor:-.

Toponimy:altes zerfallenes Schloss, Dominicaner Kloster, Pfarr Kirche, Warta Fluss

Źródło: AGAD w Warszawie

Historyczne mapy regionu sieradzkiego:

Opis Jakuba Jurka.

Nazwa: Situations Plan von der Stadt Siradz und wo daselbst nach Lit. A. ein grosses Koenigl. Getraide Friedens Magazin erbauet werden kann (zum Bericht des Boetheke vom 4ten August 1796)

Data: 1796 r.

Autor: Strasbourg

Skala: podziałka na planie w prętach reńskich

Nakładka: brak (plan mało dokładny)

Zespół, sygnatura: Zbiór kartograficzny, sygn. 48-4.

Opis: Prezentowany tu plan jest najstarszym, jaki sporządzono dla Sieradza. Powstał 3 lata po zajęciu województwa sieradzkiego przez władze pruskie. W ówczesnym czasie planowano wybudowanie dużego magazynu furażowego, plan zaś ukazywać miał jego położenie w mieście (oznaczony literą A obszar odpowiadający dzisiejszemu więzieniu). Plan został wykonany w kolorze, niestety w odwzorowaniu które nie pozwala na jego bezpośrednie nałożenie na zdjęcia satelitarne (powstają duże odkształcenia). Jest niemniej cennym źródłem. Ukazano na nim nie tylko obszar magazynu, a całe miasto. Wzorem w zielono-białe pasy oznaczono terytoria położone poza wałami miasta, łęgi (przypuszczalnie) na zielono, a tereny wewnątrz wałów na różowo. Różowe są również oznaczenia budynków. Na czarno zaznaczono budynki kościelne: widoczny jest klasztor, kościół parafialny, kościół św. Ducha przy drodze do Warty oraz kościół św. Mikołaja przy drodze do Widawy. Kościół św. Trójcy przy drodze do zamku już wówczas nie istniał. W pobliżu drogi do Widawy zaznaczono piktogramami dwa wiatraki, trzeci zaś znajdował się na skarpie w pobliżu planowanego magazynu. 

Długim szrafowaniem oznaczono ukształtowanie terenu, drobniejszym zaś wały miejskie. Symbolicznie oznaczono bramę miejską od strony Krakowa. Na ulicy prowadzącej do zamku widać długi most, jednak rzeczkę przez która był przerzucony zaznaczono tylko na odcinku, w dodatku odległym od mostu, co może sugerować jej niezbyt dobry stan. Na terenie dzisiejszej Pragi zaznaczono wiele dróg, prowadzących z miasta do zamku i do wsi Woźniki. Wiele z nich krzyżowało się pod zamkiem, w pobliżu podłużnego akwenu po jego wschodniej stronie oraz zabudowań na otaczającym go wale. Sam zamek został dość szczegółowo odwzorowany. Otoczony był murem, w którym była brama i wieża, a przylegały do niego prócz tego jeszcze trzy budynki. Stan ich był wówczas, jak wiadomo z innych źródeł, bardzo zły.

W mieście w północno-zachodnim narożu rynku oznaczono też planowane miejsce dla wybudowania budynku Dyrekcji (prawdopodobnie był to urząd związany z dystrybucją soli). 

Plan obejmuje także ramię rzeki Warty wraz z dopływem płynącym od strony zamku starorzeczem podchodzącym pod samo miasto (stehendes Arm des Warta Flusses, potem zwanym Przerwą). Przerywana linia (Innudations Linie) oznaczała granicę terenu zalewowego.

Plan zawiera też oznaczenia literowe – litera B pojawia się na odnodze Warty oraz w okolicy Podrzecza (gdzie Prusacy wybudowali lazaret i dom inkwizytoriatu – nieobecny na planie). Podłużny budynek może być stajnią dla koni nieistniejącej już chorągwi husarskiej, która stała w tym miejscu w XVIII wieku.

Plan pochodzi ze zbiorów Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie