Woźniki (1885)

Tytuł: Pierworys pomiaru dóbr Wośniki w gubernii Kaliskiej powiecie Sieradzkim położonych.

Rok: 1885

Język: Polski

Autor: Bronisław Bukowiński, geometra przysięgły klassy drugiej.

Toponimy: Folwark Wośniki, Karczma, Klin, Koło Wiatraka, Łęg, Młyn, Nad Szosą, Piekło, Rzeka Warta, Wiatrak, Wieś Wośniki, Za Karczmą, Za Ogrodem, Za Szosą.

Źródło: AP w Łodzi oddział w Sieradzu. Księgi hipoteczne Sieradz, sygn. 839/778

Historyczne mapy regionu sieradzkiego:

Opis Jakuba Jurka.

Nazwa: Duplikat pierworys pomiaru dóbr Wośniki w gubernii Kaliskiej powiecie sieradzkim położonych

Data: 1885

Autor: Bronisław Bukowiński, geometra przysięgły II klasy

Skala: 1:5000

Zespół, sygnatura: Księgi i akta hipoteczne sądów w Sieradzu, sygn. 778

Opis: Prezentowany plan jest kopią pierworysu pomiaru dóbr Woźniki. Obszar Woźnik nie został przedstawiony w całości. Plan pokazuje obszar dworski, składający się z gruntów uprawnych oraz zespołu dworsko-folwarcznego, dwóch karczem, wiatraka i młyna (położonych poza głównym zespołem dworskim. Osią wyrysowanego terenu były dwie drogi – łącząca Sieradz ze Zduńską Wolą „szosa państwowa I klasy” oraz droga z Męki do Złoczewa. Na skrzyżowaniu tych dróg oznaczono teren karczmy („Karczma”), obejmujący trzy budynki. Jeden z nich to zapewne stojący do dziś murowany zajazd. W oddaleniu od karczmy, na granicy z Męką znajdował się wiatrak („Wiatrak”). Z kolei w przeciwnym kierunku od karczmy zlokalizowany był zespół dworski i folwarczny („Folwark Wośniki”). Rozplanowanie tego zespołu to jedna z największych wartości planu. Łatwo zidentyfikować dwór przed którym znajdowała się okrągła rabata. Dwór przylegał do parku lub sadu, a z drugiej strony otoczony był zabudowaniami gospodarczymi. Drugą karczmę oraz młyn oznaczono na odseparowanych od głównej przestrzeni fragmentach arkusza. Karczma znajdowała się na skrzyżowaniu jakichś dróg, młyn natomiast, posiadający dwa budynki, nad brzegiem rzeki Warty.

Tereny uprawne [?] oznaczono czerwonym kolorem, natomiast tereny podmokłe [?] błękitnym. Plan zawiera również szereg toponimów: „Nad szosą”, „Piekło”, „Łęg”, „Za ogrodem”, „Koło wiatraka”, „Za karczmą”, „Za szosą”, „Klin”. Odrysowane tereny przecinała główna odnoga Warty. Plan jest tym cenniejszy, że ukazuje też po zachodniej stronie rzeki liczne, wydłużone lub okrągłe starorzecza. Widoczne są również dwa mosty – duży na Warcie oraz mniejszy na prawdopodobnym starorzeczu. Odrysowany obszar dóbr Woźniki graniczył z resztą wsi, m. in. pastwiskiem włościan, otoczonym od północy rzeką, z terenem miasta Sieradz, Monicami oraz Męką.

Plan zawiera oznaczenia pomiarowe narysowane kolorem czerwonym (numery porządkowe[?]) oraz czarnym (powierzchnia [?]). Pomiary zebrane są także w tabeli pt. „Zebranie powierzchni kwadratów”. Widoczne są także uczynione ołówkiem dopiski informujące o rodzaju upraw. Poza obszarem planu zapisano obliczenia dotyczące odłączenia części gruntów dworskich. Zapisano m.in., że powierzchnia dóbr się zwiększyła o ponad 1 morgę wskutek meandrowania rzeki i zmiany przebiegu granicy z Sieradzem. Nie wiadomo z którego roku pochodzą te notatki.

Plan pochodzi ze zbiorów Archiwum Państwowego w Łodzi - Oddział w Sieradzu.